1. ĐAU CỘT SỐNG THẮT LƯNG CÓ THƯỜNG GẶP TRONG CỘNG ĐỒNG HAY KHÔNG?
Đau cột sống thắt lưng là một hội chứng xương khớp hay gặp nhất trong thực hành lâm sàng.
Khoảng 65-80% những người trưởng thành trong cộng đồng có đau cột sống thắt lưng cấp tính hoặc từng đợt một vài lần trong cuộc đời và khoảng 10% số này bị chuyển thành đau cột sống thắt lưng mạn tính.
2. NGUYÊN NHÂN ĐAU CỘT SỐNG THẮT LƯNG LÀ GÌ?
Đau cột sống thắt lưng do 2 nhóm nguyên nhân chính sau:
Đau cột sống thắt lưng do nguyên nhân cơ học
- Căng giãn cơ, dây chằng cạnh cột sống quá mức
- Thoái hóa đĩa đệm cột sống
- Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
- Trượt thân đốt sống
- Dị dạng thân đốt sống (cùng hóa thắt lưng 5, thắt lưng hóa cùng 1…)
- Loãng xương nguyên phát…
Loại này diễn biến lành tính, chiếm 90% số trường hợp đau cột sống thắt lưng.
>> Tìm hiểu thêm: Đau khớp là gì?
Đau cột sống thắt lưng do bệnh toàn thân
Đau cột sống thắt lưng là triệu chứng của bệnh lý:
- Viêm cột sống dính khớp
- Viêm khớp dạng thấp
- Loãng xương
- Nguyên nhân nhiễm khuẩn: viêm đĩa đệm đốt sống do vi khuẩn lao hoặc vi khuẩn sinh mủ
- Ung thư
- Tổn thương cột sống do chấn thương
- Các nguyên nhân khác như sỏi thận, loét hành tá tràng, bệnh lý động mạch chủ bụng, u xơ tuyến tiền liệt…
3. ĐẶC ĐIỂM ĐAU CỘT SỐNG THẮT LƯNG
Đau cột sống thắt lưng do căng giãn dây chằng quá mức
- Đau xuất hiện đột ngột sau bê vật nặng, sau hoạt động sai tư thế (lao động chân tay kéo dài, đi guốc cao gót…), rung xóc do đi xe đường dài, sau nhiễm lạnh hoặc sau một cử động đột ngột.
- Đau thường kèm theo co cứng khối cơ cạnh cột sống, tư thế cột sống bị lệch vẹo mất đường cong sinh lý.
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
Thường có biểu hiện của đau thần kinh tọa.
- Người bệnh đau lan từ cột sống thắt lưng lan xuống mông, phía sau ngoài đùi, mặt trước bên cẳng chân, mắt cá ngoài, qua mu chân tới ngón 1 nếu bị chèn ép ở L5. Nếu tổn thương ở S1, đau lan xuống mặt sau đùi, cẳng chân, gân Achilles, mắt cá ngoài qua bờ ngoài gan chân tới ngón 5.
- Đôi khi có rối loạn cảm giác nông: cảm giác tê bì, kiến bò, kim châm.
- Trường hợp có chèn ép nặng người bệnh có thể có rối loạn cơ tròn.
- Phản xạ gân xương chi dưới thường giảm hoặc mất, có thể có teo cơ đùi và cẳng chân nếu đau kéo dài.
Các triệu chứng kèm theo gợi ý đau cột sống thắt lưng thứ phát
- Sốt, dấu hiệu nhiễm trùng thường gặp do nguyên nhân nhiễm khuẩn.
- Gầy, sụt cân nhanh, đau ngày càng tăng, không đáp ứng với các thuốc chống viêm giảm đau thông thường là các triệu chứng gợi ý nguyên nhân là ung thư.
- Trường hợp đau thắt lưng dữ dội ngày càng tăng kèm theo dấu hiệu sốc (mạch nhanh, huyết áp tụt), da xanh thiếu máu nên nghi ngờ phình tách động mạch chủ bụng…
Một số trường hợp có nguyên nhân do tâm lý
- Dấu hiệu đau thắt lưng xuất hiện sau các stress do áp lực của tâm lý hoặc lao động thể lực quá sức, sau đó chuyển thành đau thắt lưng mạn tính dai dẳng.
- Tuy nhiên, bác sĩ cần loại trừ các bệnh thực thể gây đau thắt lưng trước khi chẩn đoán đau do nguyên nhân tâm lý.
4. CÁC CẬN LÂM SÀNG ĐỂ CHẨN ĐOÁN ĐAU LƯNG
Các xét nghiệm phát hiện dấu hiệu viêm: phân tích tế bào máu ngoại vi, CRP.
X quang thường qui.
Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng (MRI): chỉ định khi có triệu chứng đau thần kinh tọa.
Xét nghiệm tìm nguyên nhân: tùy theo nguyên nhân được định hướng mà chỉ định thêm các xét nghiệm khác như bilan lao, bilan đa u tủy xương, bilan ung thư… nhằm xác định nguyên nhân.
6. CÓ THỂ NGĂN NGỪA ĐAU THẮT LƯNG KHÔNG?
Tránh chấn thương vùng thắt lưng là một phương pháp ngăn ngừa đau thắt lưng.
Tư thế ngồi hợp lý.
Tập thể dục phù hợp, đều đặn.
Tài liệu tham khảo
- Chou R, Qaseem A, Snow V et al; “Diagnosis and treatment of low back pain: a joint clinical practice guideline from the American College of Physicians and the American Pain Society”; Ann Intern Med 147 (7), 2007, p478–91.
- Last A, et al; “Chronic low back pain: Evaluation and management”. American Family Physician; 2009; p79:1067.
- Malanga GA, Dunn KR; “Low back pain management: approaches to treatment”; J Musculoskel Med.27, 2010; p305-315
ĐẶT LỊCH KHÁM TIÊU HÓA
Đặt lịch khám bệnh tiêu hóa hoặc tầm soát ung thư tiêu hóa với bác sĩ của Endo Clinic. Các trợ lý Bác sĩ sẽ liên hệ để xác nhận cuộc hẹn với Quý Khách Hàng
